In 2024 zag je twaalf keer een volle maan boven Nederland. Soms vertelde ze een gewoon verhaal, andere keren speelde er iets bijzonders zoals een maansverduistering. Laten we even terugkijken naar die avonden waarop de maan alle aandacht opeiste.
Vanaf januari tot en met december stond de maan elke maand vol aan de hemel. Op 25 januari was er de eerste volle maan van het jaar en dat gebeurde exact om 18:54 uur, met de maan in het sterrenbeeld Leeuw. Daarna volgden de andere maanden zoals normaal: 24 februari om 13:30 in Maagd, 25 maart om 08:00 in Weegschaal (toen zelfs met een maansverduistering), 24 april om 01:48 in Schorpioen, 23 mei om 15:52 in Boogschutter, 22 juni om 03:07 in Steenbok, 21 juli om 12:16 weer in Steenbok, 19 augustus om 20:25 in Waterman, 18 september om 04:34 (gedeeltelijke verduistering; Vissen), 17 oktober om 13:26 in Ram, 15 november om 22:28 in Stier, en tenslotte 15 december om 10:01 in Tweelingen. In totaal twaalf volle manen, precies één per kalendermaand.
Twee keer in 2024 viel de volle maan samen met een verduistering. Op 25 maart was er een volledige maansverduistering toen de maan in Weegschaal stond. Die nacht was de hemel rood gekleurd: het was een ‘bloedmaan’. Later, op 18 september, voerde de maan opnieuw een verduistering uit, deels dit keer, en dat speelde zich af in het sterrenbeeld Vissen. Vooral tijdens zo’n rode maan gebeurt er meer dan alleen een spannend luchtshowtje. Mensen voelen zich soms emotioneler of slapen slechter, al is daar geen keihard bewijs voor.
Elke volle maan had in 2024 ook een bijnaam, gebaseerd op oude tradities. De january maan heet bijvoorbeeld Wolfmaan, omdat wolven vroeger actiever waren in die periode. Daarna kwam de Sneeuwmaan in februari, de Wormmaan in maart, de Roze maan in april, de Bloemenmaan in mei, de Aardbeienmaan in juni, de Bokkenmaan in juli, de Steurmaan in augustus, de Maïsmaan in september, de Jagersmaan in oktober, de Bevermaan in november en de Koude maan in december. Die namen verraden iets over de natuur of de seizoenen in die tijd.
Je hebt vast wel eens gelezen dat de volle maan invloed heeft. Wetenschappelijk gezien is er bewijs dat de maan de getijden beïnvloedt – eb en vloed ontstaan door de zwaartekracht, en diezelfde kracht zondert ook op mensen af, al is het effect veel kleiner. Er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat mensen ’s nachts tijdens een volle maan iets actiever zijn, vaker wakker liggen of meer dromen. Toch blijkt uit vervolgonderzoek dat signalen over geboorten, misdrijven of ongelukken vaker tijdens volle maan niet kloppen . Het kan dus best zijn dat je zelf soms onrust voelt of slechter slaapt, maar dat is geen universele regel.
De maan draait in ongeveer 29,5 dagen om de aarde. Elke maand zie je dus een fase voorbijgaan, en het moment van volledige verlichtheid noemen we vol maan. Die fase blijft een paar dagen zichtbaar, maar alleen tijdens het exacte moment zie je hem echt vol.
Je herinnert je misschien nog een heldere, ronde maan in januari. Of die warmte-avond in juli toen de Bokkenmaan een tweede week te zien was. De lente gaf speciale luchten bij die eerste lentevolle maan met rode schijn, precies tijdens de maansverduistering. En de winter sloot af met een kalme Tweelingenmaan; waarschijnlijk zag je hem door de bomen schijnen.
Kijk je terug op 2024, dan zie je dat de volle maan een vaste gast was, maar dat er die twee keren iets extra’s gebeurde: de maansverduisteringen in maart en september. Die nachten vormden zich tot kleine spektakels boven Nederland. Of jij die maan extra krachtig voelde, dat hangt af van hoe je naar de hemel kijkt en hoe je slaapt. Wat duidelijk is: de maan bleef trouw op haar baan, elke maand. En wie weten, misschien keek je wel even omhoog en dacht je: hé, daar is ze weer.
